Wanneer u een dierbare verloren bent, is het niet makkelijk om met dit verlies om te gaan. U voelt zich waarschijnlijk verschrikkelijk en mist deze persoon heel erg. Bij rouwverwerking leert u omgaan met dit verlies. Iedereen rouwt op zijn eigen manier, maar hoe kan u het best omgaan met het pijnlijke verlies? Welke tips voor rouwverwerking zijn er?
Wat is rouw?
Als u rouwt, betekent dit dat u verdrietig bent over het verlies van een dierbare. Het verlies van een geliefde kan een ingrijpende gebeurtenis zijn. Wellicht had uw dierbare een ongeneeslijke ziekte of werd u juist geconfronteerd met een plotseling verlies. Afscheid nemen is in iedere situatie een moeilijke opgave. Het rouwproces kan lang duren, omdat u moet leren omgaan met uw grote verlies en over uw verdriet heen moet komen. Wanneer u wordt getroffen door een plotseling overlijden van een dierbare of door het verlies van een geliefde die ongeneeslijk ziek was en aan lichamelijke klachten leed, kan het ook zijn dat u schuldgevoelens ervaart. Wanneer een dierbare op jonge leeftijd overlijdt, kan dit erg hard aankomen. Er zijn verschillende soorten rouw en de pijn en boosheid die u ervaart kan erg zwaar zijn. In welke situatie ook zit, het is altijd goed om uzelf de tijd en ruimte te geven om uw verlies te verwerken. Er is namelijk geen bepaalde tijd om te rouwen. Het is daarom het beste om het proces de vrije loop te laten.
9 tips voor de rouwverwerking
Om toch iets beter met rouw en verlies om te kunnen gaan, staan hieronder in het kort negen tips die u wellicht steun bieden bij uw rouwverwerking.
Om u meer duiding te geven, bespreken we de tips hieronder uitgebreider.
Probeer uw normale leven te leiden
Rouwen heeft tijd nodig en het verlies van een dierbare kan een enorme impact op uw dagelijks leven hebben. Het is daarom goed om zo veel als mogelijk vast te houden aan de activiteiten die u voor het overlijden uitvoerde.
Laat uw emoties toe
Een belangrijk onderdeel van rouwverwerking is het toelaten van uw emoties. U zal het grote verdriet onder ogen zien te moeten komen. Als u geneigd bent om uw emoties te onderdrukken door u bijvoorbeeld te storten op uw werk, kan het zijn dat u het verlies op den duur niet volledig heeft verwerkt. Het is normaal dat u voor een lange tijd somber blijft en dat ook accepteert en onder ogen ziet.
Praat over uw gevoelens
Het is niet alleen goed om uw emoties onder ogen te zien, maar ook om erover te praten. Dit kan u doen met familie en vrienden. U bent waarschijnlijk niet de enige rouwende in uw omgeving en u kan behoefte hebben aan een luisterend oor. Als mensen hun verhaal delen, kan dat ook voor opluchting zorgen. Wellicht kunnen jullie elkaar een troostende schouder bieden. Als u liever niet met een bekende spreekt, kan het ook goed zijn om te spreken met bijvoorbeeld een therapeut, psycholoog of maatschappelijk werker uit de geestelijke gezondheidszorg. Sommige mensen schamen zich daar voor, maar daar hoeft u zich geen zorgen over te maken. Deze mensen zijn er voor u en kunnen u helpen bij uw rouwverwerking door een luisterend oor te bieden.
Geef uiting aan uw gevoelens
U kan uw gevoelens om meerdere manieren uiten. Praten is niet de enige manier. Als u zich daar niet zo prettig bij voelt, zou u ook kunnen overwegen een brief te schrijven. Deze kan u richten aan uzelf of aan uw dierbare. Ook kan u uw emoties verwerken in kunst of muziek. U hoeft daarvoor niet creatief te zijn. Iedereen kan dit doen.
Zorg voor een vast ritme
Deze tip sluit aan bij het leiden van uw alledaagse leven. Doordat rouw zo overweldigend kan zijn, kan u uw ritme verliezen. U kan bijvoorbeeld een verminderde eetlust ervaren en daardoor maaltijden overslaan. Ook kan het zijn dat u praktische zaken vergeet uit te voeren. Om dit zo veel mogelijk te voorkomen, is het goed om voor ritme te zorgen. Sta op vaste tijden op en ga op vaste tijden naar bed. Zorg voor vaste eetmomenten en blijf goed voor uzelf zorgen.
Maak lijstjes
Omdat uw gedachten bij het verlies van uw dierbare zitten, is het makkelijk om dingen te vergeten. Het is daarom verstandig om lijstjes te maken van taken die u moet uitvoeren of boodschappen die u moet halen. Deze bieden een houvast, zodat u zich helderder voelt en het eenvoudiger wordt om uw dagelijkse leven uit te voeren. Zo krijgt u de controle over uw leven terug en houdt u zichzelf ook bezig.
Ga het huis uit
Mensen die rouwen komen vaak maar weinig buiten, omdat ze daar wellicht geen zin hebben. Juist wanneer u binnen blijft en weinig contact legt met anderen, kan u blijven vastzitten in uw eigen verdriet. Frisse lucht is daarnaast goed voor u. U hoeft helemaal niet lang naar buiten te gaan en als het een keer niet lukt, is dat helemaal niet erg. Het belangrijkste is dat u het probeert. Maak bijvoorbeeld een wandeling, ga boodschappen doen of bezoek vrienden en kennissen. Dit kan zorgen voor goede afleiding.
Zorg voor voldoende lichaamsbeweging
De kans is groot dat u geen zin heeft om uw lichaam te bewegen, maar dit kan juist goed voor u zijn. Wanneer u beweegt, maakt het lichaam namelijk een zogeheten gelukshormoon aan en kan u depressieve gevoelens voorkomen. Ook wanneer u niet in de stemming bent om te gaan sporten, kan dit daarom juist gezond zijn. Ga zwemmen, fietsen wandelen of naar de sportschool of ga voor een sport die u in groepsverband kan uitvoeren. Deze groepslessen zijn bijvoorbeeld in sportscholen te vinden. Omdat u zich bij het sporten focust op de bewegingen die u moet maken of de instructies die u krijgt, creëert u een goed moment om even niet aan uw overleden dierbare te denken.
Luister naar muziek
Heel veel mensen halen troost uit muziek. Misschien omdat de tekst hen aanspreekt of omdat zij zich erin herkennen. Ook is er muziek waar u vrolijk van kan worden. Als u daarnaar luistert, kan u voor afleiding zorgen. Voor anderen werkt het juist goed om naar sombere muziek te luisteren, omdat daarmee een moment van confrontatie wordt gecreëerd, zodat u het verlies echt onder ogen komt. Uw stemming kan echt veranderen door het type muziek dat aanstaat en de nummers die u opzet, heeft u helemaal zelf in de hand.
Rouwtaken voor rouwverwerking
Bij rouwverwerking wordt gesproken over verschillende fases die u moet doorlopen. Deze theorie komt uit de jaren ’70 van de vorige eeuw. Elisabet Kübler-Roos beschreef vijf fasen die u achtereenvolgens doorloopt in het rouwproces:
- Ontkenning
- Woede
- Onderhandelen
- Depressie
- Aanvaarding
Tegenwoordig spreekt men over rouwtaken. Deze theorie is ontwikkeld door William Worden, aan het einde van de vorige eeuw. De taken die hij spreekt, komt u tegen in het rouwproces. De volgorde van deze taken ligt niet vast. U kan ze tegelijkertijd naar voren laten komen of weer laten terugkeren. Dit is aan u. De taken zijn gericht op zowel de erkenning van het verlies als de manier waarop de rouwend het leven na dit verlies opnieuw inricht. De taken die worden besproken zijn als volgt:
- De werkelijkheid van het verlies laten doordringen.
- De pijn van het verlies ervaren, zoals verdriet, angst en boosheid.
- U aan het leven aanpassen dat zonder de ander plaatsvindt.
- Emotioneel de overledene een plaats geven en verder gaan met het veranderde leven.
Uiteindelijk rouwt iedereen op zijn eigen wijze en op zijn eigen tempo. Wellicht bieden de negen tips en rouwtaken ondersteuning of troost, maar het kan ook zijn dat het soms even een dag niet lukt om de tijd goed door te komen. Dat is ook oké. Accepteer dat rouwverwerking tijd nodig heeft en wees niet te streng voor uzelf. Het verlies van een dierbare is zwaar, maar u hoeft het niet alleen te doen.